Tourexpi
Rusya-Ukrayna,
Filistin-İsrail, Lübnan-İsrail, İsrail-İran son dönemlerde birbirlerine
onlarca, yüzlerce hatta bazıları binlerce roket attı. Savaş kokan bu roketlerin
aksine adı Roket Savaşı da olsa Sakız Adası’nda rakip iki mahallenin kilise
cemaatleri birbirlerinin kiliselerine yaklaşık iki buçuk saat süre boyunca
fırlattıkları binlere el yapımı havai fişekler bittiğinde bir araya gelerek
Paskalya Bayramı kutlaması yapıyorlar.
KÖKÜ
OSMANLI EGEMENLİĞİ’NE DEK UZANIYOR
Adanın
Osmanlı egemenliğinde olduğu dönemlere dek uzanan ve renkli görüntülere sahne
olan havai fişek savaşı geleneği Sakız Adası’nda yaklaşık 130 yıldır
yaşatılıyor. Tüm dünyada eşi benzeri olmayan bu paradoksal gelenek her yıl
Paskalya’nın Büyük Cumartesi Günü, Kıyamet Gecesi'nde adanın kuzeyindeki
Vrontados Köyü’nde birbirlerinden yaklaşık 400 metre uzaklıktaki iki tepenin
üzerine inşa edilen köyün iki rakip mahallesindeki en büyük kiliseleri Agios
(Aziz) Markos ile Panagia (Hz. Meryem) Erithiani Kiliseleri arasında
gerçekleştiriliyor. Vrontados’ta derinlere kök salmış yaşam ve köken izlerine
hayat veren Roket Savaşları adanın en ünlü Paskalya geleneğinin kimliğini
oluşturuyor.
HEDEF
KARŞI KİLİSEDEKİ SAAT İLE KUBBE VE ASLAN İKONUNU VURMAK
Köyün
iki rakip kilisesinin cemaatleri dostane bir iç savaş yürüterek savaşırken,
Aziz Markos cemaatinin hedefi karşı taraftaki kilisenin saatini, Panagia
Erithiani (Erityani) cemaatinin hedefi ise karşıdaki kilisenin kubbesi ve
kapısındaki aslan ikonunu vurmak olurken eşit sayıdaki on binlerce ev yapımı
roketi ateşliyorlar. Ertesi sabah da kazananı belirlemek için her kulenin
çarptığı roket sayısı sayılıyor. Günümüzde havai fişeklerle yapılan atışlar,
Osmanlı döneminde yetkililerin 1889'da kullanımını yasaklayana kadar, daha
önceleri gerçek toplarla yapılıyormuş. İzleyenlere gökyüzünde inanılmaz bir
ışık şöleni sunan Roket Savaşları (Ruketopolemos / Roket polemiği) bu yıl 4-5
Mayıs tarihlerinde binlerce havai fişeğin ateşlenmesiyle gerçekleştirildi.
ROKET
SAVAŞI ETKİNLİĞİ SAKIZ ADASI’YLA ÇEŞME EKONOMİSİNE KATKI SAĞLADI
Dünya
çapında ilgi uyandıran Roket Savaşları tehlikeli de olsa bu yıl da çok sayıda
ziyaretçiyi Sakız Adası’na çekmeyi başardı. Geceyi adeta gündüze çeviren bu
muhteşem etkinliği yakından izlemek ve Paskalya Bayramı kutlamaları coşkusuna
ortak olmak isteyen birçok yerli ve yabancı turist Sakız Adası’ndaki tüm
otelleri doldurdu. Turistler adada kiralık araç bulmakta da zorlanırken, birçok
restoran ise rezervasyonsuz müşteri kabul edemedi. Türkiye’den de etkinlik için
birçok turizm acentesi ‘Roket Savaşı turu’ düzenledi. Bu turlara katılan birçok
Türk turist ile Rus, İngiliz ve Latin Amerikalı turist de Cuma gününden
feribotlarla İzmir’in turizmdeki lokomotif ilçesi Çeşme’den Sakız Adası’na
geçti. Adaya geçmeden 1-2 gün önce Çeşme’ye gelen turistler burada en az bir
gece konaklayıp, önce Çeşme’yi sonra da Sakız Adası’nı keşfettiler. Böylece
Paskalya Bayramı ile Roket Savaşları etkinlikleri hem Sakız Adası’nın hem de
Çeşme’nin ekonomilerine katkı sağladı.
TURİSTLER
KUTSAL CUMA AYİNİNİ DE İZLEDİ
Adaya
Cuma gününden geçen aralarında Türklerin de olduğu turistler, Paskalya Bayramı
kapsamında düzenlenen ‘Kutsal Cuma’ veya ‘Kara Cuma’ olarak da
adlandırılan Hz. İsa'nın bir dizi sorgulama ve işkencenin ardından
Kudüs’te çarmıha gerilmesi ile ölümünün anıldığı ‘Büyük
Cuma’ törenini de izleme fırsatı buldu. Resmi geçit ve kilisede ayin
şeklinde gerçekleştirilen tören için adanın merkezindeki farklı kiliselerin
cemaatleri Sakız Belediyesi’nin önündeki Vounaki Meydanı’nda toplandı. Her
kilisenin cemaati kendi mahallelerinin kiliselerin hazırladığı İsa Mesih’in
çarmıhtan indirilmiş halinin ikonasını içeren işlemeli örtünün (epitaphios) yer
aldığı çiçeklerle süslü katafalkın etrafında toplandı. Sakız Adası
Piskoposluğu'ndan başlayan Epitaphios ise, Sakız Adası Belediyesi Filarmoni
Orkestrası'nın hüzünlü marşları eşliğinde Liman’dan geçerek bir süre sonra
meydandaki diğer katafalklarla buluştu. Katafalklar Alayı, kalabalık bir
atmosferde, yüzlerce inananın yanı sıra adanın siyasi ve askeri yetkililerinin
katılımıyla gerçekleşti. Sakız Adası Metropoliti tarafından iyi dileklerde
bulunulmasının ardından da Epitaphios’un yer aldığı katafalklar, cemaatlerin
bağlı bulunduğu kiliselerinin papazları önderliğinde omuzlar üstünde uzun
sokaklar kat edilerek kiliselerine taşındı. Meydandaki temsili cenaze töreninin
ardından kiliselerde ilahiler okunup, dualar edilerek ayin yapıldı.
BİNLERCE
HAVAİ FİŞEK ATEŞLENDİ
Roket
Savaşları 2015 yılına dek yaklaşık 60-125 bin civarında havai fişeğin
ateşlenmesiyle gerçekleşiyordu. Ancak alınan tüm önlemlere rağmen ateşlenen
havai fişeklerden bazılarının kiliselerin çevresindeki evlere isabet etmesiyle
yangın çıkarması ve pencerelerin camlarını kırması gibi nedenlerden dolayı
Vrontados Köyü bölge sakinleri maddi hasara ilişkin şikayette bulunmuş,
etkinlik 2016 yılında geçici olarak iptal edilmişti. Fırlatılan roketlerin
süresi ve sayısıyla ilgili sınırlamalar getirilerek 2017'de tekrar düzenlenmeye
başlayan etkinlikte o tarihten bu yana her yıl yaklaşık 100 bin adet havai
fişeğin ateşlenmesine izin veriliyor. Pandemi’den sonra ise bu sayı daha da
düşerek geçtiğimiz yıl ancak 30 bin civarı adet roket ateşlenmişti. Bu yıl ise
yaklaşık 20 bin adet havai fişek gökyüzünü ışıldattı.
11
BİN EURO’LUK KAYNAK AYRILDI
Paskalya’nın
arifesini oluşturan Kutsal Cumartesi gününde gerçekleştirilen Roket Savaşları
etkinliği için gündüz saatlerinde belediyenin de desteğiyle havai fişeklerin
fırlatılacağı kiliseler ve civarlarındaki evlerin tamamı çelik örgülü tellerle
yangına ve olası kazalara karşı çevrilerek koruma altına alındı. Evlerin koruma
altına alınması için Sakız Adası Belediyesi tarafından bu yıl yaklaşık 11 bin
900 Euro’luk kaynak ayrıldı. Herhangi bir yangın çıkması olasılığına karşı da
itfaiye araçları kilit noktalarda bekletildi. Vrondatos Köyü’ndeki birçok yol
da araçların zarar görmemesi için trafiğe kapatıldı.
SEVGİYLE
TEK TEK YAPILAN EL YAPIMI ROKETLER
Roketler
Aziz Markos ve Panagia Erityani kiliselerinin cemaati olan ve oturdukları
mahallelere göre takımlara ayrılan, çoğunluğu gençlerden oluşan kişilerce
hazırlandı. Kökleri yüzyılların derinliklerine uzanan bir sanatı sürdüren roket
yapımcıları, "El yapımıdır, tek tek sevgiyle yapılmıştır" diye
yorumda bulunurken, tek bir roketin yapımının bir saatte yakın sürdüğünü
belirttiler. Aralarında komik adların da olduğu sırtlarında takım isimleri
basılı tişörtlerini giyen gençler gün boyunca roketlerin fırlatılacağı
rampaların yapımıyla ilgilendi. Gösteri saatinde de barut içeren itici gaz
karışımıyla doldurdukları tahta çubuklardan oluşan roketleri, yivli
platformlardan fırlattılar. Aziz Markos Kilisesi’nin kubbesiyle, ana giriş
kapısının üzerindeki Aziz Markos heykeline, karşı tarafta ise Panagia Erithiani
Kilisesi’nin saatine karşılıklı binlerce havai fişeğin fırlatıldığı bu özel
gecede, havai fişekler kademe kademe ateşlendi. Saat 20.00'den sonra
roketatarların kurulumunun ardından ekipler, mahallelerdeki çan kulelerine
doğru deneme atışları yaptı ve atışların ara bölgede bulunan evlere isabet
etmeyeceğini kontrol etti. Start zilleri çalar çalmaz da ilk toplu atışlar
geceyi gündüze çevirirdi.
ROKET
SAVAŞI’NA PASKALYA AYİNİ GEÇİCİ ATEŞKESİ
Saat
22:45’de Paskalya Ayini için ara verilerek geçici ateşkes yapıldı. Dualar ve
İncil’den bölümlerin okunduğu Paskalya Ayini’nde saatler tam gece yarısını
gösterdiğinde ayini yöneten Papaz, kilisenin dini heyeti tarafından Kudüs’te
Kutsal Kabir Kilisesi'ndeki Hz. İsa’nın mezarından getirilen Kutsal Işık ile
Paskalya mumunu yakarak İsa’nın dirildiğini ilan etti. Kilise cemaati de kutsal
ışıkla yanan bu mumdan beraberlerinde getirdikleri mumları yakarak, İsa
Peygamber’in dirilişini kutladı. Papaz’ın ‘İsa Dirildi’ sözü sonrası da ardı
ardına havai fişeklerler atılarak, diriliş kutlandı. Ortodoks inanışa göre
Paskalya mumu İsa’nın karanlıkta parlayan ışık olduğunu simgeliyor. Mumlar
yanınca herkes birbirini kutlamaya başladı. Kişiler diğerlerine: “Hristos
anesti (İsa dirildi)” diye hitap ederlerken, diğerleri de: “Alithos anesti”
(Gerçekten dirildi) diye yanıt verdiler. Kilise dışında başlayan ayin İsa’nın
Dirilişi’nin ilan edilmesinin ardından kutsal yapının içinde devam etti.
ETRAFA
BARUT KOKUSU YAYILDI
Ayini
yöneten papazın saat tam 24:00’te "Hristos Anesti - İsa dirildi"
sözlerinin ardından roket savaşı da kaldığı yerden devam etti. Her iki
kilisenin çevresini barut kokusu sararken, civar havai fişek artıklarıyla
doldu. Sakız Adası'nın Vrontados köyündeki roketatarlar on yıllardır
sürdürdükleri parmak izlerini bu yıl da bırakmaya devam etti. Roket Savaşı
etkinliğini Epos Tepesi eteklerinden adalılarla beraber izleyen turistler de
bol bol fotoğraf çekerek görsel ışık şölenini ölümsüzleştirdiler.
ET
YEMEME PERHİZİ SONA ERDİ
Geçtiğimiz
Nisan ayında düzenlenen Apokries etkinliklerinin ardından başlayan, İsa
Peygamber’in 40 gün işkence gördükten sonra çarmıha gerilmesi ve sonrasında
ruhunun göğe yükselerek dirilmesini sembolize eden Paskalya dönemi boyunca
süren 40 gün et yememe perhizi de 4 Mayıs akşamı gece 24:00’te sona erdi. Gece
yarısı düzenlenen Kilise ayini ve kaldığı yerden devam eden Roket Savaşları’nın
sona ermesinin ardından evlerine dönenler veya restoranlara gidenler
“magiritsa” adında kuzu sakatatından yapılan geleneksel çorba içip, paskalya
için özel olarak pişirilen çöreklerden yediler.
TÜRK
TURİSTLER DE PASKALYA COŞKUSUNA ORTAK OLDU
Ertesi
gün de Paskalya Pazarı olan ‘Diriliş Bayramı’nda en yeni elbiseleriyle, yeni
ayakkabılarını giyerek kiliselerinde düzenlenen ayine katıldılar. Ardından
evlerde kurulan uzun kahvaltı sofralarında renkli paskalya yumurtalarını
tokuşturup, mayalı hamurdan yapılan mahlepli geleneksel Paskalya çöreklerinden,
tavşan figürlü kurabiyelerden, 40 gün uzak durdukları peynir ve şarküteri
ürünlerinden yiyerek tüm aile bireylerinin yer aldığı paskalya kahvaltısı
yaptılar. Öğle yemeğinde ise bahçelerde ve piknik alanlarında kurulan kuzu
çevirmeli ve Büyük Perhiz dönemi boyunca kaçınılan yiyecek ve içeceklerin yer
aldığı zengin içerikli sofralarda aile ve arkadaşlarla bir araya gelerek
kadehler tokuşturdular. Birbirlerine çikolatadan yapılan Paskalya tavşanları ve
farklı renklere boyanan haşlanmış Paskalya yumurtaları hediye ettiler. Bayram
yemeğiyle taçlanan Paskalya Bayramı kutlamaları gece geç saatlere kadar sürdü.
Çeşme’den feribotlarla Sakız Adası’na geçen Türk turistler de hem muhteşem bir
görsel şölen sunan Roket Savaşları’nın coşkusunu yaşadı hem de ada halkının
Paskalya sevincine ortak olarak keyifli bir hafta sonu geçirdi.
Roket
Savaşlarının Hikayesi:
SAPANDAN
TOPA, TOPTAN HAVAİ FİŞEKE
Vrondados
köyünde kökleri Osmanlı hakimiyeti dönemine kadar dayanan roket savaşı geleneği
aralarında 400 metre mesafe bulunan Aziz Markos ve Panagia Erityani adlı iki
kilise arasında yapılıyor. Bu savaş hem yüzyıllardır süren bir geleneği
yaşatır, hem de izleyenlere görsel bir şölen sunar. Aziz Markos Kilisesi daha
yenidir. Büyük bir olasılıkla cemaat kazanma çekişmesi nedeniyle iki kilisenin
çocukları arasında sapanla birbirlerine taş atarak başlayan sürtüşmeye Paskalya
Bayramı zamanında büyükler de katılmış. Zamanla İsa’nın dirilişi kutlamaları
kiliselerin avlularına yerleştirilen toplarla yapılan atışlara bırakmış.
Kutlamalar uzun yıllar top atışlarıyla sürdükten sonra 1889 yılında tehlikeli
boyutlara gelince Osmanlı hem bunu önlemek, hem de adalıların ayaklanma
tehlikesini ortadan kaldırmak için bu toplara el koymuş.
BU
SAVAŞIN TEK GALİBİ YÜZYILLARDIR GERÇEKLEŞTİRİLEN GELENEK
Bu
geleneği Osmanlı’yı rahatsız etmeden sürdürmek isteyen Sakızlılar havai fişekte
karar kılmışlar. O gündür bugündür Aziz Markos Kilisesi’nin kubbesiyle, ana
giriş kapısının üzerindeki Aziz Markos heykeline, karşı tarafta ise Panagia
Erityani Kilisesi’nin saatine karşılıklı binlerce havai fişek fırlatılıyor. Bu
havai fişeklerin hazırlanmasına ise günler hatta aylar öncesinden başlanıyor.
Büyük Cumartesi günü genelde saat 21.00’de duyulmaya başlayan patlama sesleri
adadaki turistleri buraya çekiyor. Saat 23.00’te ise toplu saldırıya geçilir,
yarım saat içinde binlerce havai fişek ateşleniyor. 23.30’da geçici ateşkes
yapılıp, rampalara yeni fişekler yerleştirilmesinin ardından kiliselere ibadete
giriliyor. ‘Hristos Anesti - İsa dirildi’ sözleri duyulduğunda savaş yeniden
başlıyor. Bu savaşın tek galibi ise yüzyıllardır gerçekleştirilen gelenek.
Roket Savaşlarının sona ermesinin ardından savaşan iki kilise cemaati hep
beraber restoranlara giderek, gece yarısı sona eren 40 günlük et yememe
perhizlerini kuzu sakatatından yapılan geleneksel “Magiritsa” çorbasından
içerek ve paskalya için özel olarak pişirilen çöreklerden yiyerek dostluklarını
pekiştirip, Peygamberleri İsa’nın dirilişini kutluyorlar.
Fulya
OMAÇ / Sakız Adası - YUNANİSTAN
En Çok Okunan Haberler
Türkiye Kültür Yolu Festivali Almanya'da tanıtıldı
Türkiye Kültür Yolu Festivali, Almanya'da düzenlenen Sanat Festivalleri Zirvesi 2024'te tanıtılırken, zirve ile EFA üyeliğini de resmileştirmiş oldu.
Anadolu Ajansı, Cumhurbaşkanlığı 5nci Uluslararası Yat Yarışları'nın global iletişim ortağı oldu
AA, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı katkılarıyla İstanbul Açık Deniz Yat Yarışı Kulübünce organize edilen Cumhurbaşkanlığı 5. Uluslararası Yat Yarışları'nın "glob
SunExpress, İzmir'den 7 dış hat uçuşu başlatacak
SunExpress Üst Yöneticisi (CEO) Max Kownatzki, İzmir'den 7 dış hat rotasına başlayacaklarını belirterek, "İzmir'i tanıtmaya ve hem İzmir hem de Türkiye turizmine katkıda bulunmaya devam edeceğiz." dedi.
Mastercard yeni turizm trendleri raporunu açıkladı
Türkiye'deki yabancı kartlı işlemler 2024'ün ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla ciro bazlı yüzde 7, adet bazlı ise yüzde 16 büyüdü.
Rize-Artvin Havalimanı'nı 2 yılda yaklaşık 2 milyon yolcu kullandı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, "Rize Artvin Havalimanı'nda açıldığı günden bugüne kadar iç hatlarda 13 bin 711, dış hatlarda da 190 olmak üzere 13 bin 901 uçak iniş-kalkış gerçekleştirdi." ifadesini kullandı.
Yelkenlisiyle 5 yıl önce çıktığı dünya turunu Datça'da tamamladı
İstanbul'dan 5 yıl önce "Blue" isimli yelkenli tekneyle dünya turuna çıkan 51 yaşındaki Fatih Aksu, turu sonrası Datça'da çiçeklerle karşılandı.
Club Hotel Letoonia, 2023 yılında olduğu gibi 2024 yılında da karbon ayak izini nötrledi
Türkiye'nin ilk tatil köylerinden Club & Hotel Letoonia, 2023 yılında olduğu gibi 2024 yılında da karbon emisyonunu dengeleyerek Türkiye'deki oteller içinde bir ilki gerçekleştirdi.
Lüks yolcu gemisi Seven Seas Voyager, Antalya Limanı'na demirledi
Bahama bayraklı "Seven Seas Voyager" isimli kruvaziyer, 698 yolcusu ve 455 kişilik mürettebatıyla Antalya'ya geldi.
Uluslararası Conciergeler Birliği Kongresi, Bu Yıl Bali´de gerçekleşti
1952 yılından beri her yıl dünyanın farklı bir şehrinde uluslararası üye olan tüm Concierge görevlileri ile buluşulan, Genel Kurul, Eğitim Sempozyumu ve Gala davetinin gerçekleştiği Uluslararası Kongre etkinliği bu kez Bali’de yap
Türk Hava Yolları, Taş Tepeler Projesi'nin ana sponsoru oldu
Türk Hava Yolları (THY) Şanlıurfa'da bulunan, dünya üzerinde ilk yerleşik yaşam örneklerine ev sahipliği yapan Taş Tepeler Projesi'nin 2024 ve 2029 arasında ana sponsorluğu ile karşılama ve araştırma merkezlerinin isim sponsorluğunu
Suudi Arabistan hac döneminde hac vizesi olmayanlara 10 bin riyal ceza uygulayacak
Diyanet İşleri Başkanlığı Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürü Remzi Bircan, Suudi Arabistan hac vizesi dışındaki vizelerle "kural dışı" hac ibadetini yapmaya çalışanlara 85 bin Türk lirasına denk gelen 10 bin riyal para cezası uy
İstanbul dünya kongre şehirleri içinde son 8 yılın en iyi performansını gösterdi
İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve İstanbul Kongre ve Ziyaretçi Bürosu (ICVB) Başkanı Şekib Avdagiç, İstanbul'un dünya kongre şehirleri içinde yükselerek son 8 yılın en iyi performansını gösterdiğini söyledi.
Turizmin duayen ismi, Sisus Marina Otel ile yeniden Çeşme’de
Çeşme Altın Yunus Otel’de başladığı turizm kariyerinde elde ettiği başarılarla zirvedeki isimler arasına giren Sami Türkay, 21 yıl sonra Sisus Marina Otel projesi ile yeniden Çeşme’de.
Turistik Tuz Ekspresi 18 Mayıs'ta ilk seferine çıkacak
Çankırı'nın tarihi ve kültürel güzelliklerinin yerli ve yabancı ziyaretçilere tanıtılmasını amaçlayan Turistik Tuz Ekspresi'nin 18 Mayıs'ta Ankara'dan ilk seferine çıkacağı bildirildi.
Zübeyde Ana ve Meryem Ana
Mayıs ayının en önemli günü kuşkusuz ki Anneler Günü’dür. Anneler günü geleneği, Antik Yunanların mitolojilerindeki pek çok tanrı ve tanrıçanın annesi olan Rhea onuruna verdikleri ilkbahar festivali kutlamalarıyla başlar.
Marella Discovery kruvaziyeri Marmaris'e geldi
Malta bayraklı "Marella Discovery" adlı kruvaziyer, çıktığı tur kapsamında Muğla'nın Marmaris ilçesine geldi.
Mekke Yolu projesinin açılışı Esenboğa Havalimanı'nda yapıldı
Ankara Esenboğa Havalimanı'ndan kutsal topraklara gidecek hacı adaylarının Suudi Arabistan'daki havalimanlarında prosedürlere tabi tutulmadan otellerine ulaşmalarını sağlayan "Mekke Yolu" projesinin açılışı yapıldı.
Hollanda'da Ulusal Değirmen Gününde 700 değirmenin kapıları ziyaretçilere açıldı
Hollanda'da, bu yıl 51’incisi düzenlenen "Ulusal Değirmen Günü"nde yaklaşık 700 değirmen halka açıldı.
Ayasofya ve Efes müzelerine giriş, Müzeler Haftası'nda yüzde 50 indirimli olacak
Ayasofya Tarih ve Deneyim Müzesi ile Efes Deneyim Müzesi, Müzeler Haftası'nda ziyaretçilerini yüzde 50 indirimli ağırlayacak.
Mine Tugay Yeni Projelerine Avusturya´da Vivamayr Maria Wörth´de Hazırlandı
Medcezir, Zalim İstanbul ve son olarak Yalı Çapkını gibi iddialı projelerde yer alarak adından söz ettiren, güzelliği ile de hafızalara kazınan ödüllü oyuncu yeni projelerine hazırlık öncesi hem bedensel hem de ruhsal olarak arınma
Antalya, bu yıl 418'i 5 yıldızlı 812 otelde misafirlerini ağırlıyor
Her yıl milyonlarca turisti konuk eden Antalya, bu yıl farklı konseptlerde, mimarilerde 418'i 5 yıldızlı toplam 812 otelde misafirlerini ağırlıyor.